Uh, echt waar? Ik weet het toch echt wel… Hè, nee, het was toch…
Afgelopen jaar verschenen er ‘opeens’ allemaal artikelen in verschillende tijdschriften over gaslighting. Elk artikel beschreef waarom het zo schadelijk was als je werd blootgesteld aan dit fenomeen. Deze, soort van, lichte vorm van narcisme.
Maar heel eerlijk gezegd begreep ik er niets van. Ik ging op onderzoek uit.
Wat is gaslighting nou?
De definitie uit de psychologie:
Gaslighting is een vorm van psychologische manipulatie waarbij de pleger er, al dan niet bewust, op uit is het slachtoffer (tegenstander) mentaal te ontredderen. Dit probeert de pleger te bewerkstelligen door bij het slachtoffer twijfel te zaaien aan het eigen gezonde verstand. De gaslighter zal de werkelijkheid glashard ontkennen, of precies het tegendeel beweren van eerder door hem gedane uitspraken.
Nog steeds best ingewikkeld. Want wat gebeurt er dan precies? Wat is mentaal ontredderen?
Toen vond ik waar het woord oorspronkelijk vandaan kwam en dat zorgde ervoor dat ik het eindelijk begreep. Misschien helpt het jou ook.
De term is afkomstig van de titel van het (verfilmde) toneelstuk Gaslight uit 1938.
In het toneelstuk draait de echtgenoot zo nu en dan de gaslamp (in het Engels: gaslight) een stukje lager. De vrouw merkt op dat de lamp minder licht geeft, maar de man ontkent het in alle toonaarden. Hij suggereert herhaaldelijk dat ze de laatste tijd wat bijziend overkomt. De vrouw gaat twijfelen totdat ze uiteindelijk gelooft dat niet het licht zwakker wordt, maar haar eigen ogen of gezond verstand.
Ja nu begrijp ik het. En ook waarom het belangrijk is dat er meer mensen over kunnen lezen.
Als jij omgaat met mensen die alles afkraken wat jij doet, die jou en je gedrag afkeuren, die elke keer ervoor zorgen dat jij aan jezelf gaat twijfelen, dan zijn dat niet de juiste mensen om mee om te gaan. Vaak realiseer je je pas achteraf wat er is gebeurd.
Dat kan gaan over belangrijke zaken maar vaker over ogenschijnlijk hele kleine dingetjes.
Ga op zoek naar mensen die jou wel zien voor wie je bent. Niet makkelijk maar wel te doen.
Toets of wat jij denkt, ziet en voelt, klopt. Bij anderen.
Schrijf op wat er gebeurt, zodat je naderhand kan checken.
Praat er met iemand over, een therapeut of psycholoog. Via de computer of in het echt.
Maar bovenal, realiseer je dat je niet gek of dom bent.
Kom praten. Je bent welkom. Altijd.
