Heb je weleens het gevoel dat je altijd de sterke moet zijn?
Of dat je automatisch de sfeer probeert te redden, zelfs als dat jou energie kost?
Dat is vaak niet zomaar een eigenschap, maar een rol die je als kind bent gaan spelen om veilig te blijven.
Als baby kan je niet zelf overleven. Je hebt je ouders, of verzorgers nodig. In de ideale wereld is alles koek en ei, is er geen stress, zijn er geen financiële problemen of relationele problemen tussen ouders.
Helaas is de echte wereld zelden zo.
Om te krijgen wat je nodig hebt, heb je als baby, peuter of kleuter maar weinig middelen. Je kunt huilen of schreeuwen, dat is het. Toch leer je snel wat werkt — en zo begin je je aan te passen.
Verschillende schrijvers en denkrichtingen maken onderscheid tussen je True Self (je authentieke ik) en je Role-Self (je aangepaste ik).
Je True Self, je authentieke ik, zoals je bent geboren, is het deel van jou dat van ‘binnenuit’ leeft — nieuwsgierig, levendig, voelend, creatief en verbonden. Het is wie je werkelijk bent, los van rollen of verwachtingen.
Het is dat kleine kind dat helemaal kan opgaan in spel, dat vrijuit en onomwonden vraagt wat het nodig heeft, dat geen schaamte kent.
Het is als je als volwassene in de flow zit, in verbinding bent met alles om je heen of wanneer je vanuit rust en intuïtie keuzes maakt.
Maar in een gezin waar het onveilig of onvoorspelbaar voelt, ontstaat er iets anders: je Role-Self. Je neemt een rol aan om liefde, goedkeuring of veiligheid te krijgen. Misschien word je de sterke, de stille, de helper of de grappige.
Denk aan dat meisje die steeds 'de verstandige' is omdat haar moeder vaak overstuur is. Er is weinig tot geen ruimte voor haar eigen gevoelens want ze moet voor mama zorgen. Zo verliest zij het contact met haar eigen emoties.
De Role-Self is een soort masker: je functioneert, je wordt gewaardeerd, van buiten, maar van binnen voel je je leeg of gespannen.
Samengevat zou je kunnen zeggen:
- Het True Self is wie je bent als je vrij en verbonden bent.
- Het Role-Self is wie je werd om te overleven en erbij te horen. Al je overlevings- èn verdedigings- strategieën horen hierbij.
- Pas als je inziet wat het onderscheid is bij jezelf, en waar het vandaan komt, kan je terug naar je True Self gaan. Maar alleen als je dat liefdevol en stap voor stap doet!
Als je True Self verstopt raakt doordat je veiligheid en zekerheid wilt creëren, dan kan je dat op twee manieren doen. Door de buitenwereld of jezelf overal de schuld van te geven. Daar gaat de volgende Snippet over.